KÖYÜN BİLGİLERİ:
A-KÜNYESİ:
Yeni Adı: BAYIR KÖYÜ
Eski Adı: KULUNGO
B -TARİHÇESİ:
Büyük dedemiz bu köye çalışmak için gelir. Köyün sahibi kendisinden çok memnu kalır onun köyde kalmasına ve çalışmalarına devam etmesini söyler. Ve büyük dedemiz buraya yerleşmeye karar verir ve yerleşir. Bu yerleşme esnasında köyün sahibi, kız ZENİRAN ı kendine verir ve düğünü nü de kendi elleriyle yapar. Büyük dedemiz artık bu köyün vatandaşı olmuştur.
Daha sonra köyde oturan bu köylüler nedeni belli olmayan sebeplerle köyden ayrılmaya karar verirler. Bu ayrılış tam anlamıyla geriye dönmemek üzere alınır. Ayrılışa karar veren köyün sahibi yani büyük dedemizin kayınpederi, damadını yanına çağırır ve köyden ayrılış kararını kendisine de açıklar.
Damadı bu ayrılış kararına çok tepki gösterir. Çünkü onların gitmesi, kendisinin yalnız ve desteksiz kalacağını çok iyi bilir. Kararın artık değiştirilmeyeceğini düşünerek, alınan bu karara saygı gösterir. Köyün sahibi, damadını yanına çağırır ve kendisine, köyden ayrılmadan önce, köye sahip çıkmasını ve bu köyün artık kendisine ait olacağını söyler. Bunun üzerine Büyük dedemiz istemeyerekte olsa teşekkür eder. Bu olaydan sonra KOSAN yani TAŞBUDAK köyün kurulma süreci böyle başlar.
Köyümüzün kuruluşunu büyüklerimizin bize anlattıklarına göre; dedemiz Sağır Mahmut un dört oğlu varmış bu dört oğulların her birisi bir tarafa gitmiş ve orayı şenlendirmiş. Bu oğulların üçü Varto tarafından köy kurmuşlar ve dedemizde KOSAN ı yeni adıyla TAŞBUDAK köyünü kurmuş.
BAYIR (KULUNGO) köyün kurulma sürecide 70 ve 80 yıl önce köyün gerçek sahibi olan Şükrü AĞA dan FELEKOĞLU sülalesinin bir kolu bu köyü satın alır. Ve yerleşir, O günden bu güne kadar bu köy eski adı ile KULUNGO ve yeni adı ile BAYIR köyü olarak kalır.
C-COĞRAFİ DURUMU:
1. Komşu Köyler: Yelpiz, Ovaçevirme, Yolüstü, Tellitepe,, Göller ve Bellitaş köyleriyle çevrili bir köydür.
2. Erzurum İline Uzaklığı;
3. Hınıs İlçesine uzaklığı: 8.Km
4. Ekonomi Durumu: Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Köyümüzde küçükbaş hayvan hemen hemen yok denecek kadar azdır. Büyükbaş hayvan ise köyde her ailenin kendini geçindirebilecek birkaç hayvanı vardır. Köyde çiftçilikte ölü noktasındadır. Hemen hemen çoğu aileler artık çiftçilikten vazgeçer duruma gelmişlerdir. Başkaca da gelir kaynakları yoktur.
5. İklimi: Karasal iklim olup, yazın sıcak ve kurak, kışın ise soğuk ve karlı olarak geçer. Zaman zaman karlarla kapanan yolların açılması için Karayolları ve köy işleri ekipleri çok büyük uğraşlar verirler.
6. Akarsuları: Küçük bir dere mevcuttur.
7. Enlem ve Boylamı: 39 ve 41 8.
8. Denizden Yüksekliği: 2236mt
D-HİZMET DURUMU:
1. Elektrik ve Konut: 1983 yılında Köye Elektrik getirilmiş köydeki oturulan tüm hanelerde elektrik mevcuttur.
2. Su Durumu: 2006 ve 2007 yılında Su sorunumuz tam anlamıyla halledildi..
3. Yol durumu: Yol durumumuz da aynı şekilde en büyük sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Kışın ve yağmurlu günlerde köyden ilçeye gidiş gelişlerde çok sıkıntı yaşamaktayız. Köyümüzün yolu kumlanmış ama bu yeterli değil. Çünkü kışın yolun çoğu yerler çökmüş ve görev yapamaz durumdadır. Araçlar Hınıs a gidip gelmekten çok sıkıntı yaşamaktadırlar..
4. Kanalizasyon Durumu: 2006 ve 2007 yılında kanalizasyon sorunumuz tam anlamıyla halledildi. Bu konuda herhangi bir sıkıntımız yoktur.
5. Sağlık Ocağı Var mı/Yok mu?: Yok. Sağlık sorunlarımızı Hınıs Merkezinde kurulan olan Merkez sağlık Ocağındaki aile doktorlarından almaktayız.
6. Okul Var mı/Yok mu? Vardır. Okul bir öğretmen ve 10 öğrencisiyle eğitim ve öğretimine devam etmektedir.
7. PTT var mı/ Yok mu?: Yoktur. PTT hizmetlerimizi Hınıs ta yerine getirmekteyiz.
8. Telefon: Vardır. Şehirler Arası kodu(0442…..)
E- YAŞAM DURUMU:
1. Nüfusu: Kışın 170, yazın 300 kişiye yakın olmaktadır.
2. Aşiretler; Köyümüz Hor mekanlar aşiretinin bir koludur. Köyümüz halkı gelenek ve göreneklerine bağlı oldukları gibi ataların kendilerine bıraktığı örf ve adetlerini de aynen yürütmektedirler. Köyümüzde dini inanışlarımız aynı olduğu için bu konudan da herhangi bir zorluğumuz yoktur. Yemek kültürümüz, eski atalarımızın yemek kültürüyle aynıdır.
- Köyde: Okuma yazma oranı %90 nın üzerindedir.
- Konutlar: Deprem Köyümüze Deprem Konutları olarak 35 konut çıktı. Bunun 10 konutu yapıldı ve hak sahiplerine teslim edildi. 21 Konut ise su basmaları yapıldı ve 2010 yılından da tamamı yapılarak teslim edilecektir. 4 Konut ise hak sahipleri tarafından iptal edildi. Bu konutların yapılmasıyla su ve kanalizasyon sorunumuz tam anlamıyla halledilmiş oldu.
- Köyde hane sayısı: Yapılan konutlar hariç 25 hanedir.
- Köyümüzde göç edenlerin tümü İzmir Çiğli ilçesinde yaşamlarını sürdürmektedirler.
F – YÖNETİM DURUMU:
Yüksek seçim Kurulu tarafından organize edilen ve T.C Anayasasından yeri belirlenen yasa ile yapılan seçim sonucunda seçilen Muhtar ve Köy İhtiyar Heyeti tarafından yönetilir. Köyde sırasıyla yönetimde bulunan muhtarların adları…
Bu köyde sırasıyla Muhtarlık yapanlar
1. Gazi FELEKOĞLU(2009)
2. Baki FELEKOĞLU (2004)
3. Veli FELEKOĞLU (1999)
Kaynak: Gazi FELEKOĞLU
ARAŞTIRMALAR: BURHAN KAYA
Bu çalışmaları yaparken, çalışmalarımdan bana yardımcı olan Köyün Muhtarı ve ihtiyar heyeti olmuştur. Köyün Fotoğrafları daha sonra eklenecektir. Bu bilgiler tamamıyla www.hinisinsesi.com un çalışmasıyla ortaya çıkmıştır. Bu haber www.hinisinsesi.com sitesinin dışında kaynak gösterilmeden yayımlanması yasaktır.
Burhan KAYA